Türkiye'nin bu yıl onur konuğu olarak katıldığı 60. Frankfurt Kitap Fuarı devam ediyor. Dünyanın pek çok ülkesinden yaklaşık 7 bin 500 yayıncının katıldığı bu dev etkinlikte Türk yayıncılar farklı bir heyecan yaşıyor.



Yıllardır ulusal stantta birkaç kitapla yer bulabilen yayıncılar, bu yıl konuk ülke için ayrılan ulusal stanttaki dörder metrekarelik müstakil alanlarda kitaplarını sergiliyor ve gelen yayıncıları masalarda ağırlıyor. Bu stantlar, albenisiz ve tek tip oldukları için eleştiriliyor. Türkiye'ye ayrılan kısımda, logodan başka Türk kültürünü ifade eden çok fazla figür yok. Türkiye'nin en büyük yayınevlerinden olduğu halde ulusal stantta yer bulamayan Kaynak Yayın Grubu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ ise açtıkları stantlar ile göz doldurdu diyebiliriz. Fuardaki yabancı yayıncıların devasa stantları göz önüne alındığında bu konuda ne kadar geride olduğumuz apaçık görülüyor.

İlk gün fuar alanı içinde gerçekleştirilen panel ve okumalara ilgi çok fazla değildi. Ulusal Stant'ta gerçekleşen etkinliklere çok az kişi katıldı. Çoğunlukla Türkiye'den katılımcıların takip ettiği etkinliklere yabancı yayıncıların ilgisi yok denecek kadar az. Bazı etkinliklerde çevirmenlere bile ihtiyaç kalmıyor. Bu durum, 'Biz bize etkinlik yapıyoruz, TÜYAP Frankfurt'a taşındı' yorumuna da neden oldu. İkinci gün bu durumun biraz daha düzeldiğini söylemek mümkün. Ama yine de beklenen coşku yok. Küratörlüğünü Ekrem Işın, Fahri Aral ve Sadık Karamustafa'nın yaptığı fuar alanındaki sunumun odak noktasındaki 'Kazanılmış Katmanlar' sergisi dikkat çekti. Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, sergideki Fazıl Hüsnü Dağlarca resminin önüne çiçek bıraktı. Sadık Karamustafa da Dağlarca'nın ölüm tarihi yerine hayatımın en zor tasarımı diyerek 15 Ekim 2008 yazdı. 'Osmanlı Mimarisinden Kesitler', 'Istanbul as felt by...' afiş sergisi, 'Yahya Kemal Beyatlı Anısına' ve 'Nasreddin Hoca'nın 800. Doğum Günü' gibi sergilerin yer aldığı Agora bölgesi ziyaretçi buldu. Burada yapılan Türk kahvesini tatmak isteyenler de uzun kuyruklar oluşturdu. Ebru teknesine olan ilgi de gözlerden kaçmadı.

Başta söylediğimiz tasarım kusurları ve coşkunun yetersizliğine rağmen Türk yayıncılar daha tecrübeli bir görüntü sergiledi bu yıl. Hemen hemen her yayıncının birkaç dilde bastırdığı yazar katalogları bu gelişmenin en önemli göstergesi. Aylar öncesinden alınan randevuların çoğunun olumlu geçmesi de yayıncıları sevindiriyor. Fuar, Türk yazar ajanları, için de bereketli geçiyor. Sayıları giderek artan yazar ajanları ortalama iki yüzer randevu almış durumda.

Fuarda provokatif harita

Fuarda Kuzey Irak özerk yönetiminin provakatif yaklaşımları gerginliğe yol açtı. Bu yıl da stantlarında Türkiye'nin güneydoğu bölgesini Irak sınırları içinde gösteren provokatif harita asmaları üzerine Türk ziyaretçiler tepki gösterdi. Bakan Günay ise haritanın düzeltilmesi için ilgililerle temasa geçtiğini söyledi.

Önceki akşam Kültür Bakanı Ertuğrul Günay'ın da izlediği Kudsi Erguner ve topluluğunun verdiği "Goethe'nin Divanı'ndan Gazeller" başlıklı konser, kalabalık bir izleyici kitlesi tarafından takip edildi. Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın vefat haberi ise fuara katılan yazar ve yayıncıları üzdü. Katılımcıları üzen diğer bir konu da bazı organizasyon aksaklıklarıydı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Orhan Pamuk tarafından gerçekleştirilen resmî açılış törenine Türkiye'den gelen bazı yayıncı ve yazarlar gerekli yönlendirmeler ve protokol işlemleri yapılmadığı için giremedi. Davetlilerin fuar ve otel arasında taşınmalarında da aksaklıklar yaşandı. Bilindiği gibi fuarı ilk üç gününde sadece yayıncılar ziyaret edebiliyor. Şimdi, Türk yayıncılar da dahil bütün katılımcılar büyük bir heyecanla kitapseverleri bekliyor Frankfurt'ta.

'Pamuk, halkın düşmanıydı, Türkiye'nin kahramanı oldu'

İngiliz The Independent gazetesi, Kitap Fuarı'nın renkli olduğu kadar Türkiye'nin bazı çelişkili taraflarını da yansıttığını ifade etti. Fuarın açılışında konuşan Orhan Pamuk'u ise, "Halkın düşmanıydı, Türkiye'nin kahramanı oldu." başlığıyla tanıttı.Gazete ayrıca Türkiye'nin fuara bütün renkleriyle katılarak Kürt, Musevi, Ermeni, Çingene ve Anadolu Müslümanları kültürünü hep birlikte yansıttığını yazdı. Türk yazarlardan Elif Şafak ve Perihan Mağden'i de muhalif olarak tanımladı.

Zaman 17.10.2008