Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi'nin İl Halk Kütüphanesi Salonu'nda düzenlediği 'Türk İslâm İdrakinin İfadesi Olarak Konya' başlıklı konferansa konuşmacı olarak katılan ve yoğun ilgi gören Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu, 'ortak akıl' ve 'ortak dilin' önemine işaret etti. Sultan Mesut'tan itibaren Anadolu Selçuklu Devleti'nde entelektüel faaliyetlerin özellikle de Alaaddin Keykubat döneminde zirveye ulaştığını kaydeden Fazlıoğlu, "Konya'da 4 tane büyük adam İslam anlayışını ince ince kanaviçe gibi işlerler. Bunlar Sıraceddin Urmevi, Celalettin Rumi, Kutbuttin Şirazi ve Sadreddin Konevi'dir. Bu dört isim İslam entelektüel tarihinde son derece önemli ve kurucu isimlerdir" dedi. Konya'nın ve bu dört ismin İslam dünyası ve Anadolu kimliği üzerinde son derece tesirli olduklarını vurgulayan Fazlıoğlu, "Önemli olan isimlerini bilmek değil, fikirlerini bilmektir. İsimleri bilebilirsin fakat mefhum önemli. Eserlerini bilmek lazım, fikirlerini bilmek lazım. Nasıl Decart'ı biliyorsak, nasıl Newton'u biliyorsak, nasıl Konfüçyüs'ü biliyorsak bunları da öyle bilmemiz lazım. Bunlar bizim entelektüel atalarımız. Sadece Mevlana'yı turistik müze yaparak bu işler çözülmez" dedi.

KONEVİ ÇOK ÖNEMLİ BİR İSİM

Bu dört ismin aynı zamanda birbirlerinden farklı ilimler öğrenerek entelektüel duruşlarını zirveye taşıdıklarını anlatan Fazlıoğlu, günümüzde hiçbir profesörün başka bir profesörden ilim öğrenmek zahmetine katlanamayacağını söyledi. İslam irfanının en önemli ismi olan Konevi'nin irfan ilminin kurucusu olduğunu ve İran'da eserlerinin ders kitabı olarak okutulduğunu belirtti. Konevi'in herhangi bir arif olmadığını söyleyen Fazlıoğlu şöyle devam etti: Konevi'nin çeteci bir kafası var. Yani, çok iyi öğrenci yetiştiriyor. Bazı hocalar çok iyi eser yazarlar ama çok iyi talebe yetiştiremezler. Konevi daha sonraki tüm İslam dünyasındaki irfan temsilcilerini yetiştiren adamdır. Iraki, Fergani, Cendi gibi ve bunları stratejik olarak çeşitli bölgelere gönderiyor. Koneviden sonra irfan hareketi İslam dünyasında onun öğrencileri tarafından yönetilir.

PEYGAMBERDEN DAHA MI MÜSLÜMANIZ?

Dünya düşünce tarihinde 3 büyük metafizik varsa bunlardan birinin İbn-i Arabi-Konevi-Kayseri metafiziği olduğunun altını çizen Fazlıoğlu, "Bu son derece önemlidir ama biz hâlâ haberdar değiliz. Ayrıntılı iş yapabilmemiz için kitap okumamız lazım. Kitap okumak zor iş, masa başı 5-6 saat çalışmak zor iştir. Bunları tefekkür etmiyoruz. Düşünce tarihi değerler üzerinden okumaz. 'İstanbul'u fethettik, iman gücümüz vardı' diyoruz. E, peki top, kılıç ne için kullanıldı? Biz peygamberden daha mı Müslüman'ız? Aç kalmış, dişi kırılmış... Peygamberin imanı bizden daha mı zayıftı? Yükselirken, başarılı olurken kutsadığımız değerleri, aşağı inerken kötüleriz. Bunu yapmadık mı? İslam bizi yükseltti dedik, 19. yüzyılda bizi geride bırakanın da İslam olduğunu söyledi bazı aydınlarımız. Bir kültürün maddi ürünlerine bakacaksın; silah, tarım, ekonomik araçlar gibi bir sürü unsur bir araya gelirse başarı çıkar" diye kaydetti.

ELİTLERE İSLAMI ANLATACAK DİL!

Batı felsefesinin en büyük başarısının kendi transfer tecrübesini güncelleştirmesi olduğunu vurgulayan Fazlıoğlu sözlerini şöyle devam ettirdi: Biz İbn-i Sina'yı güncelleştiremedik, Fahreddin Razi'yi güncelleştiremedik, Konevi'yi güncelleştiremedik. Ya olduğu gibi aktarıyoruz, ya da terk edip bırakıyoruz. Bizim İslam'ı halka anlatacağımız bir dini literatürümüz var ama elitlere anlatacağımız bir din dilimiz yok. Mevlevilerin en büyük başarısı dönemlerinde Anadolu ve Balkanlar'daki seçkin zümreye dini anlatacak bir dil geliştirmeleridir. Musikiyi bir eğlence değil bir tefekkür aracı olarak kullanan bir dil geliştirilmiştir mesela. Peygamberimizin en önemli özelliklerinden birisi estetik; yani güzeli sevmesidir. Oğlu İbrahim ölüyor, defnediyorlar. Ayrılırken Hz. Peygamber bakıyor çukur var, dönüp düzeltiyor. Gelen geçenin göz hakkını düşünmek zorundayız. Çirkinlik mezarda bile çirkindir. "Dişlerini sarartmayacaksın" diyen bir dinin temsilcilerine bakalım şimdi. Bedenine iyi bakmayan insanın ruhuna iyi bakması beklenemez.