İsmail Kara Dergâh dergisinin yeni sayısında (ekim 2021) yayınlanan “Mutaassıp bir ailenin kızı olmak” başlıklı yazısında, mutaassıp kelimesinin çeşitli sözlüklerde nasıl tarif (ve tahrif) edildiğini anlatırken D. Mehmet Doğan’ın Büyük Türkçe Sözlüğünde yer alan tariflere de yer veriyor ve sonuç olarak “Benim bakabildiğim sözlükler içinde Tanzimat’tan beri taassuba verilmek istenen tektipli tek taraflı karşılıklara anlamlı bir şekilde direnen ve doğruyu arayan tek sözlük Doğan’ın sözlüğü. Hakkını “taassup”la teslim etmek lâzım.” diyor…

Ekim 1981, Büyük Türkçe Sözlük’ün ilk baskısının yayınlandığı tarih…

Mevzu ile ilgili kelimeleri sıralayalım: Tesadüf, tevafuk, rastlantı!

Değerli ilim ve fikir adamı İsmail Kara bu cümlelerle âdeta bir kırkıncı yıl kutlaması yapıyor!

İşte bir sözlüğün kırk yıllık hikâyesi…

Büyük Türkçe Sözlük, uzun bir hazırlık çalışmasından sonra, 3 yıllık hummalı bir yazma faaliyeti ile tamamlandı. Yıl 1981’di; bu kadar hacimli bir eserin basımına o zamanın yayıncılarından tâlib çıkmadı. 1980 darbesinin ağırlığı yayın dünyasının da omzundaydı.

Altının kıymetini sarraf bilir: Tek istisna, Mavera dergisi yönetiminden Cahit Zarifoğlu idi. Onun arzusu Akabe yayınları arasında sözlüğü yayınlamaktı. Gerekli kaynak bulunamadığı için bu sadece niyet olarak kaldı…

Büyük Türkçe Sözlük, 1981’de basıldı.

Hangi şartlarda?

O günün şartlarında bir tanıtma broşürü basıldı, elde bulunan adreslere gönderildi. 

Bazı gazetelerde dostluk ilişkilerine dayalı ücretsiz ilanlar yayınlandı.

Sözlük ihtiyaçtı, bir sözlük çıkacaktı ve basılmadan bedelini ödeyenler daha ucuza sahip olacaktı.

Bu şartlarda yaklaşık 1.000 kişi, basılmamış bir sözlüğü talip oldu. Bin aboneden elde edilen meblağla 5.000 Sözlük basıldı ve kısa sürede tükendi. Gerçek bir sözlüğe olan ihtiyacın derecesi böylece anlaşılmış oldu. 

İlk baskının 3. Sayfası

(Devam edecek)