Ödül vermek, bir bakıma teşekkür etmek, alın terine, verilen emeğe saygı duymaktır. Topluma hizmet eden sanatkârlara, yazarlara, aydınlara şükran hissini bildirmektir. Muhtelif kurum ve kuruluşlar tarafından mükâfatlandırılan ilim, sanat, kültür ve edebiyat insanları hizmetlerini daha fazla arttırmakta ve topluma daha faydalı olmaya çalışmaktadır. Bu bakımdan ödüllerin teşvik edici rolü inkâr edilemez.

Türkiye’nin seçkin kuruluşlarından Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği (ESKADER)’nin verdiği “ESKADER Kültür Sanat Ödülleri” belli oldu. 2022 yılı için 23 dalda 26 kişi ve kuruma ödül verildi. ESKADER Yönetim Kurulu, dernek üyeleri ve kültür sanat çevresinden birçok kişinin teklifleri ve katkılarıyla hazırlanan ödül listesi, her yıl kamuoyunda merak ve heyecanla bekleniyor. Titiz araştırma ve inceleme döneminden sonra tespit edilen mükâfatlar, yılsonunda açıklanıyor ve Nisan ayında da törenle sahiplerini buluyor.

GAZETEMİZ YAZARI BAL’A ÖDÜL

ESKADER Ödülleri’nde bu yıl, gazetemizin köşe yazarı Ali Bal unutulmadı. Birer deneme tadında olan kültür sanat yazıları ile tanınan ve sevilen Bal’a “en iyi köşe yazarı” ödülü lâyık görüldü. Kararın, diğer dallarda olduğu gibi “oy birliği” ile alındığı öğrenildi. Bu sene “Özel Ödül”, Prof. Dr. Ramazan Şeşen’indi. Türkçe, Arapça, Farsça yazmaların dünyadaki en önemli uzmanlarından birisi olan Şeşen’in, Eyyubiler, Memlukler, Selçuklular hakkında kıymetli eserleri bulunuyor. Dünya çapında tanınan ilim adamımızın, ansiklopediler için kaleme aldığı maddeleri, ilmî mecmualara yazdığı makaleleri var.

ÜSTÜN HİZMET ÖDÜLLERİ

Hocaların hakkı ödenemez. Hele ömürlerini kültürümüze, sanatımıza, edebiyatımıza, Türkçemize hasreden hocaların hakkını hiçbir zaman ödeyemeyiz. Bu kesin ama en azından kendilerine teşekkür edebilir, şükranlarımızı arz edebilir, hizmetlerini alkışlayabilir, fedakârlıklarından dolayı minnet duygumuzu sunabiliriz. ESKADER’in titizlikle hazırlandığı ödüllendirmede, Türkiye’de edebiyat, ilim ve sanat alanlarında mühim hizmetleri bulunan üç bilim adamına “Üstün Hizmet Ödülü” verildi. Bunlar Prof. Dr. Abdullah Uçman, Prof. Dr. Mertol Tulum ve Dr. İbrahim Aydın Yüksel’di. Ödülün sahiplerinden olan Abdullah Uçman, başta Muallim Naci, Rıza Tevfik, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mehmet Kaplan olmak üzere birçok edibimiz hakkında hazırladığı eserler, yazdığı makaleler ve yetiştirdiği talebelerle tanınıyor. Sempozyumlarda tebliğler sunan, vakıf ve derneklerde konferanslar veren Uçman, edebiyat dünyamızda titizliğiyle tanınan bir akademisyen.

Eski Türkçe metinlerini liyakatli bir şekilde okuyan ve günümüze kazandıran, yazma eserlere vâkıf olan Prof. Dr. Mertol Tulum Hocamız ise, Türkoloji’nin dünya çapındaki mümtaz isimlerindendir. İlmî çalışmalarına aralıksız devam eden Mertol Hocamızın telif ettiği ve neşre hazırladığı seçkin eserleri arasında şunları sayabiliriz: Osmanlı Büyük El Sözlüğü Türkçesi, Türkçe Ülkesinde Sarsıntı Yaşayan Türkçemiz Tenkitler ve Cevaplar, Türkçe Ülkesinde Gezinti, Harnâme, Sûr-Nâme – Vehbî (Sultan Ahmed’in Düğün Kitabı), Yakarışlar Kitabı (Tazarru’nâme), Târih-i Ebu’l Feth, Her Yanı ve Her Şeyiyle 18. Yüzyıl İstanbûl’u (18. asırda yaşayan Yeniçeri Emir Mustafa’nın İstanbul’a dair kaleme aldığı manzum eser). Dil Tartışmalarında Gerçekler (Hasan Eren ile birlikte)

Dr. İbrahim Aydın Yüksel ise, merhum Ekrem Hakkı Ayverdi ile birlikte mimarimize yaptığı büyük hizmetlerle biliniyor. Özgün mimarimizin izlerini taşıyan camilerin mimarı olarak tanınan Yüksel, Osmanlı Devri Mimarisi’ne dair kitapları ve bu sahada yaptığı konuşmalarla anılıyor. Bazı kitapların kapaklarını yapan ve resimleriyle de tanınan Yüksel, Türk İslam mimarisi hakkındaki araştırma ve incelemelerine devam ediyor. Dr. Yüksel, İstanbul Fetih Cemiyeti’nde idarecilik görevinde de bulunmuştur.

DİĞER ÖDÜLLER VE SAHİPLERİ

Şimdi diğer verilen ödülleri alfabetik olarak görelim ve bu mükâfatları almaya hak kazananları kısaca da olsa tanımaya çalışalım:

Araştırma-İnceleme: Üç İsim Dört Mevsim, Dr. Necmettin Turinay, Ketebe Yayınları. Değerli münekkit, yazar Necmettin Turinay’ın bu eserinde Ahmet Hamdi Tanpınar, Mehmet Kaplan ve Orhan Okay hakkında orijinal bakışlar ve derinlikli tahliller yer alıyor.

Armağan Kitap: Prof. Dr. Nazım H. Polat Kitabı, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları. Doç. Dr. Tayfun Haykır, Dr. Öğrt. Üyesi Dinçer Apaydın ve Arş. Gör. Merve Akbaş’ın editörlüğünü yaptığı eserde birbirinden değerli ilmî makaleler, araştırma ve inceleme yazıları ile istifade ile okunan hatıralar yer alıyor.

Biyografi: Mehmet Genç Bir Âlimin Hayat ve İlim Serencamı, Prof. Dr. Abdullah Mesud Küçükkalay, Ötüken Neşriyat. Türkiye’nin en iyi iktisat tarihçilerinden ve Osmanlı uzmanlarından olan merhum Mehmet Genç hakkında kaleme alınmış seviyeli bir çalışma.

Çocuk Yayınları: “Kardeş Şehirler Seti”, Diyanet Vakfı Yayınları. Çocuk kültürüne önemli bir katkı olarak değerlendirilen çalışma.

Deneme: Seslerden Uzakta, Prof. Dr. Mustafa Kurt, Çolpan Kitap. Yazar Mustafa Kurt’un insana ve hayata dair denemelerinden meydana geliyor.

Dergi: Şiraze (kitap kültürü dergisi) Murat Sedat Sert yönetiminde çıkan dergi, zor şartlara rağmen kalitesinden taviz vermeyen ve kültür sanat gündemini belirleyen iyi bir yayın organı olarak temayüz etti.

Düşünce: Avrupa Türkleri Üzerine Düşünceler, Veyis Güngör, Çizgi Yayınları. Türkiye ilim âleminin saygın ismi. Avrupa’daki önemli hizmetleriyle tanınan Güngör, bugüne kadar başta Hollanda’da olmak üzere pek çok ülkede değerli faaliyete öncülük yaptı. Kaşgarlı Mahmud, İbn Sina, Mevlâna, İbn Haldun, Yûnus Emre, Evliya Çelebi gibi büyük değerlerimizin Avrupa genelinde tanınması için üstün çaba harcadı. Avrupa Türk Demokratları Birliği Başkanlığı yapan Güngör’ün yayımlanmış başka eserleri de bulunuyor.

Gezi: Kendini Arayan Şehir, Ahmet Köseoğlu, Çizgi Yayınları. Şehir ve gezi alanında başka mutena eserleri de bulunan Ahmet Köseoğlu, bu eseriyle okuyucuların ilgisini çekti.

Hatıra: Cağaloğlu’nda Bir Yayıncı Portresi, Ebubekir Erdem, Erdem Yayınları. Ebubekir Erdem daha önce Dergâh Yayınları ve Derya Dağıtım’da idareciliklerde bulunmuş, Erdem Yayınları’nı kurmuş emektar yayıncımızdır. Hatıraları, bir bakıma Bâbıâli’ye ayna tutuyor. Yaşadıklarını akıcı bir üslûp içinde anlatıyor. Kitapta, Ebubekir Erdem’i yakından tanıyanların değerlendirme ve hatıra yazıları da bulunuyor.

Hikâye: Hasar Raporu, Özlem Metin, Şule Yayınları. Sağlam bir kalem ve hikâye alanında başarılı iyi bir eser.

Kitap Kültürü: Anadolu Mektebi - Prof. Dr. Sami Güçlü. Daha önce siyaset ve bilim dünyamızda hizmetleri bulunan Sami Güçlü, yıllardan beri “Anadolu Mektebi” çatısı altında kitap kültürümüze büyük hizmetlerde bulunuyor. Anadolu’da yazarlarla okuyucuları buluşturuyor.

Kitap Yayıncılığı: Post Yayınları. Hayri Ataş’ın kurucusu ve yöneticisi olduğu Post Yayınları, mütevazı imkânlara rağmen seçkin eserleri kültür dünyamıza kazandırmaya devam ediyor.

Klasik Türk İslâm Sanatları: Dr. Savaş Çevik (Hattat) 1980’lerden bu yana Hat Sanatına unutulmaz hizmetlerde bulunan, yurtiçinde ve dışında sergiler açan ve genç hattatların yetişmesine vesile olan Savaş Çevik, sanat camiasında muteber bir kişiliğe sahip,

Kurum: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı. Türk kültürü, sanatı ve tarihine dair müstesna eserleri irfanımıza armağan eden köklü bir kuruluş.

Müzik: Ender Doğan – İrfan Türküleri. Ender Doğan, Türkiye genelinde bilinen ve sevilen “İrfan Türküleri”ni müzik dünyamıza armağan eden bir bestekâr, icracı ve programcıdır.

Portre: Kırklanmış Portreler, Fahri Tuna, Hece Yayınları. Türkiye’de portre yazarlığında akla ilk gelen isimlerden. Kitabında tanıdığı, bildiği, birlikte yol yürüdüğü ve dostluk kurduğu şahsiyetleri anlatıyor.

Roman: Ben Gönen’de Doğdum, Salim Nizam, Ötüken Neşriyat. Büyük hikâyecimiz Ömer Seyfettin’in merkeze alındığı, dil ve üslup bakımından mükemmel bir roman.

Sinema: Tay filmi. Bir tüccara satılacağını anlayınca, kaçarak annesini bulmaya çalışan bir tayın ilginç hikâyesi. Küçükler kadar büyüklere de hitap eden, estetik seviyesi üstün bir çizgi film. Nurullah Yenihan’ın yapımcı ve yönetmeni olduğu Tay, sinema seyircilerinden de büyük alkış almıştı.

Şehir ve Kültür: Balıkesir Belediyesi ve Millet Kütüphanesi ile Ahmet Kot. Kültür ve sanata en çok hizmet eden şehirlerimiz arasında bu yıl Balıkesir Belediyesi öne çıktı. Bilhassa Balıkesir Millet Kütüphanesi Ahmet Kot Kitaplığı ile dikkat çeken kültürel çalışmalar, her hafta devam eden “Matbuat Sohbetleri” ve Belediyenin kitap yayınlarıyla bu takdir sürüyor. “Şehir ve Kültür” ödülü, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz ve Ahmet Kot’a verildi.

Şiir: Yer Çok ve Adımlarımız, A. Samet Atılgan, Dergâh Yayınları. Usta edebiyatçılar kadar genç şair ve yazarlara da sahip çıkan Dergâh, bu kitapla şiir dünyamıza katkıda bulunuyor.

Televizyon Programcılığı: “Edebiyat Söyleşileri” Ahmet Murat, TRT2. Kültür sanat alanında çok değerli programlar gerçekleştiren TRT2’nin artık bir klasiğe dönüşen “Edebiyat Söyleşileri”, Anadolu’ya yaptığı açılım ile de adından söz ettiriyor.

(Milat Gazetesi, 25 Aralık 2022)