Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi 30. yıl etkinleri devam ediyor. Karatay Belediyesi iş birliği ile yapılan ve Prof. Dr. Ahmet Çaycı’nın düzenlediği, “Tarih Metodolojisi ve Osman Turan” başlıklı  çevrimiçi konferansında Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak konuştu. Program sadece sosyal medya üzerinden canlı yayınlandı.

Ocak, konferansına tarih metodolojisinin tanımı ve gelişimi ile başladı. Tarih metodolojisinin, tarihçilerin geçmişi araştırma ve yorumlama süreçlerinde kullandıkları yöntem ve teknikler olduğunu belirtti. Bu metodolojinin tarih biliminin temelini oluşturduğunu vurgulayan Ocak, objektif ve güvenilir sonuçlar elde etmek için bu yöntemlerin önemine dikkat çekti.

Prof. Dr. Ocak “Kısaca özetlemek gerekirse, Türkiye'de Fuat Köprülü’nün genç yaşta başlattığı metodoloji akımına paralel olarak, aynı yıllarda modern Türk tarihçiliğinin temelini atan ve eserleriyle Avrupa tarihçiliğinin dikkatini Türk tarihine ve Türkolojiye çeken biri olduğunu söylemeliyiz. Türkoloji alanları o zamana kadar şarkiyatın iki temel alanı vardı: İslamoloji ve İranoloji, yani Arap etütleri ve İran etütleri. Ancak Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar kitabının yayınlanmasından sonra, Batı tarihçiliğinin dikkati Türkoloji alanına çekildi. Bu, çok önemli bir katkıydı.” Dedi.

Ocak, sözlerine “Gerçekten, kanaatimce Osman Turan hocanın tarih metodolojisini kısaca özetlediği bu çerçevede değerlendirmek gerekir. Osman Turan’ın tarih metodolojisini konuşabilmek için her şeyden önce onun Fuat Köprülü’nün öğrencisi olduğunu unutmamak gerekir. Şüphesiz hocasından bu konuda pek çok şey öğrendi ve ondan etkilendi. Ancak o sadece hocasının izini takip eden bir tarihçi değildi; Türk tarihçiliğine kendi katkılarını da sundu. Fuat Köprülü’nün metodolojisinin basit bir taklitçisi olmadı; ondan aldığı prensipleri geliştirdi ve kendi yolunu buldu. Tabiri caizse, bir Osman Turan tarih metodolojisi ortaya koydu. İlhamını Köprülü’den almakla birlikte, kendi yöntemini oluşturdu ve önemli bir yenilik getirdi.” diyerek devam etti.

Konuşmanın ikinci bölümünde, Osman Turan'ın tarih metodolojisine olan katkıları ele alındı. Osman Turan’ın Türkiye'de modern tarihçiliğin kurucularından biri olduğunu belirten Ocak, Turan’ın tarih metodolojisi üzerine yaptığı çalışmaların önemini vurguladı. Turan’ın eserlerinin, Türk tarihçiliğinin gelişiminde büyük rol oynadığını ve günümüzde de geçerliliğini koruduğunu ifade etti ve “Osman Turan, pek çok kitap ve makale yazdı, kaynaklar neşretti. Özellikle Selçuklu tarihi bakımından, hayatını Büyük Selçuklu tarihine adayan Mehmet Altay Köymen ile paralel olarak, Türkiye Selçukluları tarihinin temellerini attı ve bu alanı geliştirdi. Böylece, sonradan gelen tarihçilere büyük bir yol gösterici oldu.” dedi.

Konferansın son bölümünde ise günümüzde tarih metodolojisinin karşı karşıya olduğu bazı sorunlara değinildi. Kaynakların azlığı, ideolojik önyargılar ve yeni teknolojilerin kullanımı gibi konuların, tarihçilerin karşılaştığı başlıca zorluklar arasında yer aldığını belirten Ocak, bu sorunların aşılması gerektiğini ve tarihçilerin metodolojiyi geliştirmeye devam etmeleri gerektiğini söyledi.