Doğumunun 75. Yılında D. Mehmet Doğan programı düzenlendi

10.09.2022 tarihinde Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Genç Kahvede gerçekleşen programa TYB Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kâzım Arıcan, yönetim kurulu üyeleri, Doğan’ın arkadaşları ve dostları katıldı.

TYB Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kâzım Arıcan açılışta yaptığı konuşmada “vefa ve hatırlama”nın önemine vurgu yaptı.

Ülkemize hizmet etmiş değerlerin bu dünyada iken onura etmenin, onları hatırlamanın, kadirbilirliğin  son derece kıymetli ve anlamlı bir davranış olduğuna ve bu anlamda yaşayan değerlere sahip çıkmanın önemine vurgu yapan Genel Başkan Arıcan sözlerini şöyle sürdürdü: “TYB’nin önemli ve sürekli faaliyetlerinin başında gelen ve gelenek haline gelen “Yaşayan Yazarlara Saygı” programlarımızda; Kültürümüze, sanatımıza, edebiyatımıza katkılar sağlamış  yazarların hayatı ve eserleri konuşuluyor, dostları hatıralarını paylaşıyor. Bunun en güzel örneklerinden biri ve ilki 1 Ocak 1993'te tarihinde ünlü yazar  Tarık Buğra için düzenlendi. Ankara’da Millî Kütüphane salonunda yapılan “Tarık Buğra ile 75 Yıl” konulu toplantı yaşayan değerlerimizi anmak bakımından gerçekten çok önemliydi.” dedi.

“Kurucu ve şeref Başkanımız; 45 yıldır her zaman burada olan, TYB’nin bugünlere gelmesinde çok önemli katkısı olan D. Mehmet Doğan ağabeyimizin de yetmiş beşinci yaş yılını da  dostlarıyla, arkadaşlarıyla analım istedik.” diye konuşan Genel Başkan Arıcan, “Aslında Mehmet ağabey bu tür, kendisiyle ilgili programların yapılmasını istemez, arzu etmez. Bunu biliyoruz. Ama yine de kendisinin haberi olmadan bu program için hazırlık yaptık. Mehmet ağabeye sağlıklı, uzun ömürler diliyorum. Katılımlarınızdan dolayı da hepinize teşekkür ediyorum, şükranlarımı sunuyorum.” ifadelerini kullandı.

Atilla Maraş:  Değerli Mehmet Doğan dostları, yazarlar, şairler hoş geldiniz şeref verdiniz. D.Mehmet Doğan’ı yaş gününde bir araya gelmek gerçekten büyük bir şans büyük bir onur hayatımızın son çeyreğinde böyle birliktelik gerçekten beni çok mutlu etti çok sevindirdi. D. Mehmet Doğan’la bizim dostluğumuz arkadaşlığımız yol arkadaşlığımızın 50 yıllık bir geçmişi var. Biz Nurettin Topçu’nun hareket felsefesinden hareket ekolünden buralara gelmiş insanlarız.

Nurettin Topçu malum bir hareket felsefesi hareket ekolü kuran bir düşünce adamı, bir büyüğümüz onun açtığı yoldan biz buralara geldik, onun çıkardığı dergilerde yazdık, o şöyle diyordu: “Yarınki Türkiye’nin kurucuları yaşama aşkından çok yaşatma aşkına gönül vermiş ruh cephesinin maden işçileri olacaklardır.” D. Mehmet Doğan’ın ikinci referansı Mehmet Âkif Ersoy’dur. O’nun açtığı yolda onun gösterdiği istikamette çalışmalarını yapmıştır M.Âkif Ersoy’un Ankara’daki İstiklâl Marşını yazdığı Tacettin Dergâhında 1978’de Yazarlar Birliğinin kurucularından biri olan Mehmet Doğan aynı yıl 27 Aralık’ta M.Âkif’in ölümü dolayısıyla onun İstiklâl Marşını yazdığı mekanda bir eylem başlatmıştır ve o öyle devam ediyor 44 yıldır. Doğan’ın cesareti hayranlık uyandıracak mukavemeti hayranlık uyandıracak istikameti dosdoğru Mehmet Âkif İnan gibi. Onunla dost olmak ayrıcalıktır.

Dr. Nazif Öztürk: Bizim D. Mehmet Doğan’la tanışmamızın üzerinden  45. Yıl geçti. Anlatılacak çok şey var ama, Batılılaşma İhaneti’yle ilgili anımı anlatmak istiyorum. İlk defa 1977-78 yıllarında Allah rahmet etsin İhsan Emci vardı odasına girdim, orada 5 -10 tane kitap var bunlardan biri D. Mehmet Doğan’ın Batılılaşma kitabı. İhsan abi anlattı ve bu kitaptan yani isteyenlere satıldığını da söyledi “katkım olsun dedim kitabın parasını çıkardım koydum kitabı aldım” İhsan abi ne dedi bana biliyor musunuz; Eğer bu söylediğini  Doğan duysaydı çok üzülürdü çünkü “o bu kitabı para kazanmak için yazmadı yanlışları düzeltmek doğruları söylemek mevcut tarihi nakarat halinde tekrar eden insanların kafa konforlarını bozmak için yazdı. O zaman bir takım makalelerimiz çıkmıştı bazı dergilerde. Gerçekten D. Mehmet Doğan müthiş şeylerden bahseden istikameti olan, düşündüğünü yazan yazdığı gibi düşünen, kıblesi olan bir insandır. Türkiye’nin olağanüstü dönemlerini görmüş ama bütün bu çizginin içinde doğru bildiğinden şaşmayan bir insandır. Bu bakımdan söylenecek her türlü söz onu anlatmakta yetersiz kalır.

Fevzi Ekrem Terzioğlu: Taş koydu taş üstüne/ bağa gül dermeye/ dost yoluna sermeye

Sayın D. Mehmet Doğan’ı tanımayan yoktur diyebilirim. Biz sayın Doğan’ın sözlüğü kütüphanelerde şairlerin elinde dolaşmaktadır. Doğan’a gerçekten bambaşka bir sevgi ve muhabbetimiz var. Onunla 1990 yıllarında tanıştım. D. Mehmet Doğan’a nice başarılar uzun ömürler dilerim.

Dr. Necmettin Türinay: Atilla Maraş’ın da söylediği gibi D. Mehmet Doğan’la bizim şöyle böyle 45 yıldır  tanışıklığımız var. Türkiye Yazarlar Birliği kuruluşu için camiamızın muhtelif kesimlerinden dostlar arkadaşlar şairler bir grup insanla bir araya geldik. Çalışmalarımız ilerledi bu grubun arasından bir başkan seçilmesi gerekiyordu. 

Ben şahsen şöyle bir göz gezdirdim aramızda meğer yayınlanmış kitabı olan iki kişi vardı biri Doğan birisi de Mehmet Cemal Çiftçigüzeli idi. Seçilecek kişi gönül insanı olmalıydı, herkesi kucaklamalıydı. İşte o açıdan düşününce içimizde gerçekten bu yönetimi temsile layık bir insan olarak Doğan’ı görmüştüm. O sırada Batılılaşma İhaneti’ni yayınlamıştı. Dolayısıyla,

D. Mehmet Doğan’ın tüzel kişiliğin başkanlığına getirilmesi aklın ve mantığın icap ettirdiği bir şeydi ve bu düşüncelerle ben D. Mehmet Doğan’ı başkanlığa uygun olacağını arkadaşlarımıza ifade ettim ve her birisi tarafından da kabul gördüğünü söyleyebilirim. Dolayısıyla D. Mehmet Doğan Yazarlar Birliği’nin, yeni kurulan bu birliğin başkanlığını üstlendi.

Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç: Ne söyleyeceğimi bilemiyorum aslında bu kadar geçmişe vakıf abilerimizin yanında benimki çok kırıntı kalır ama toplantının düzenlenmesi çok önemli buluyorum. Yazarlar Birliği’nin kurulması ayrı bir olay aslında tabi bir grup insanın yani öyle anlıyoruz biz o dönemleri bilmiyoruz ama bir araya gelmesi bu fikri tartışması sonrada böyle bir oluşumu Türkiye tarihine armağan etmesi çok mühim bir şey bundan daha mühim olan devamlı olması yani onlarca yıl Türkiye kültür tarihinde söz söylemesi kuruluşun Yazarlar Birliğinde ve bunda da istikrarlı bir şekilde istikametini değiştirmeden durduğu yeri önceden tayin edip o yoldan yürüyerek Türkiye’de yaşanan gelişmeler hadiseler ne olursa olsun  yürüyerek bu günlere gelmesi çok büyük bir mesele.

 Elbette Mehmet abinin büyük bir payı var onun bu kuruluşun sütunu olduğunu söylemek lazım, “evimizin direği” derler ya evin direği Mehmet abi. Allah sağlık versin uzun ömür versin. Bu kuruluşun burada durması garanti gibi görünüyor. Burada görev alan fedakarca Mehmet abinin yanında duran onu yalnız bırakmayan büyük abilerimiz var onların emeği unutulmaz. Mehmet abiyi benim anlatmam makul bir şey değil yani o yüzden ben buraya gelmiş olmak için geldim.  Mehmet abiyi selamlamak için ve onun dostlarını selamlamak için geldim,

Mahmut Bıyıklı: Bütün giysileri yırtsak yeridir yeter bize vefa elbiseleri diyor Şair. Bu özel toplantı TYB'nin temelindeki harcın vefayla kardeşlikle karıldığının bir işareti. Bu sebeple Kıymetli Başkanım değerli Ağabeyim Musa Kazım Arıcan'a vefayı kuşanarak tertib ettiği bu buluşma sebebiyle şükranlarımı sunuyorum.  Mehmet Abiyi değerli Ağabeylerimiz çok güzel anlattı. Mehmet Doğan'ın yol arkadaşı olabilmek bizim büyük şereftir. Bizim yetişmemizde olgunlaşmamızda TYB ocağında pişmemizde bize yaptığı rehberliğin katkısı büyüktür. Mehmet  Doğan gibi hem yazı dünyasında hem cemiyet hayatının tam merkezinde aktif olan müstesna isimlerden biridir.   Geniş zaman isteyen bu iki   esaslı uğraşı hakkını vererek başarıyla sürdüren insan sayısı fazla değildir.

Genelde Yazı adamları sosyal hayattan uzak durarak üretmeye çalışırlar. Mehmet Abinin şehir dışında ve başka ülkede yoğun geçen bir günün gecesinde yazı yazdığını çok gördüm. Bu herkesin yapabileceği bir durum değildir.  Yazarlığından ve teşkilatçılığından taviz vermemesini  öncü  bir duruş olarak görüyorum. Her önemli programın açılışında yaptığı konuşmaların manifesto niteliğinde olması da hep dikkatimi çekmiştir.  Sadece dil ve kültür alanında değil birçok alanda geniş bir müktesebata sahip olması da beni hep etkilemiştir. Mesela Kültür Kervanı vesileyle gezdiğimiz her balkan şehrine dair yaptığı değerlendirmeler birikiminin derinliğini daha yakından görmemize vesile oldu. Geçtiğimiz günlerde Mehmet Abinin ilk kitaplarını inceledim. Gençlik yıllarında derdi  neyse şimdide  aynı istikamette bir ömür sürmesi ve hayatını davasına adaması onu milletimizin ortak bir değeri kılmıştır. Yani Mehmet Doğan sadece TYB camiasının değil aziz milletimizin bir kıymetlisidir.  Sebahattin Zaim Hoca imam "Güzel insanlar güzel müesseseler kurar; güzel müesseseler güzel insanlar yetiştirir"diyor. Bu güzel insanlar kendi duruşlarından kendi ruhlarınndan kendi güzelliklerinden karakterlerinden bir parça katarak kurumlara bir çizgi kazandırıyorlar.

TYB Mehmet Abinin kazandırdığı istikamet çizgisini ısrarla sürdüren müstesna bir kurumumuz olmuştur. Mehmet Doğan'ın varlığının TYB açısından ne mana ifade ettiğini hepimiz çok iyi bilmekteyiz. Derneklerin vakıfların önünde kamil bir baş tutanın olmaması durumunda kurumların çıkan her rüzgara göre oradan oraya savruldugunu gördük. Bu manada Mehmet Abinin TYB'deki öncü rolünün kanaat önderliğinin öneminin gelecekte daha çok anlaşılacağına inanıyorum. Bu güzel program vesilesiyle Mehmet Ağabeye hayırlı huzurlu bir ömür diliyor 80. 90. Yaş gününde de bugün olduğu gibi burada bir arada olmayı temenni ediyorum.  Hepinizi saygıyla hürmetle selamlıyorum.

Prof. Dr. Adnan Karaismailoğlu: Böyle bir beraberlikte bulunmaktan dolayı öncelikle mahcubiyetimi arz ediyorum, buradaki beraberlik bize birkaç şey hatırlatıyor; başta dostluk ve beraberlik olmak büyüklerimiz derlerdi ki; “aralarında konuştuklarında nereden tanışıyoruz derlerdi ki kalu beladan tanışıyoruz derlerdi” bizde bu beraberliğin oluşturulmasında emeği geçen değerli, muhterem abilerimize başta D. Mehmet Doğan abimiz olmak üzere dostlarıma kardeşlerime selam ve hürmetlerimi arz ediyorum. 

Çetin Baydar:  D. Mehmet Doğan denince tüketilecek söz çoktur bende, kendimce söz alarak yoluma devam edeceğim. D. Mehmet Doğan kanaatimce bir lugatı bir de İslâm coğrafyasına yaptığı seyahatleri kaleme aldığı şehirleri tek tek anlattığı yine hafızalarda yaşayacaktır. Gerçekten eğer D. Mehmet Doğan’ın İslam coğrafyasında yazdığı şehirleri okuyacak olursanız ki tavsiye ederim okuyun. Bu bakımdan ben Mehmet Doğan’ı kıskanıyorum ve kutluyorum saygılar sunuyorum.

Ercan Yıldırım: Mehmet ağabeye Allah uzun ömürler versin. Büyük ruhlar yakınmazlar, mızmızlık etmezler kendi adalarını, kendi yollarını inşaa ederler, kendiliklerini kurarlar. Gustave Mahler der ki ; “Gelenek ateşi taşımaktır, küllere tapmak değil.” Mehmet abi o gelenek ateşini geleceğe taşıyan Türkiye’nin ufkuna yerleştiren isimlerdendir. Mehmet abi son derece dinamik bir fikir adamı olarak bakıyorsunuz her sabah gazete kupürlerini sosyal medyada paylaşan, sosyal medyayı kötülemek yerine onu son derece etkili kullanan bir isim. 2007 yılında TYB Yönetim Kurulu’na seçilmemle benim de hayatımda bazı hususlarda etkili oldu. Mehmet Doğan hareket çevresi içerisinde bulunmuş ama onu aşmış bir fikir adamıdır.

Mehmet Doğan’ın Batılılaşma İhaneti özellikle 90’larda etkili olan Mete Tunçay Tek Parti kitabı ve Zürcher’in Milli Mücadele’de İttihatçılık kitabından evvel ve onlara da ilham olacak bir yakın tarih okuması ve eleştirisidir. Mehmet Doğan analizci bir isimdir; yazılarında mutlaka temellendirme yapar, tarihten, temel kaynaklardan, kitaplardan, dolayısıyla söyledikleri afaki değildir. Ben kendisini somut ve realist bulurum. Bu belki olumlu bir durum görülebilir onda biraz kurucu ve doktriner yönü zayıf görürüm. Polemik yazılarını da eleştiririm. Fakat Doğan, “İstiklal Marşımız milli mutabakat metni”dir gibi çıkışlarıyla, özellikle Türkçe konusunda günümüzde dirayetli tutumuyla köklerimizi ve müştereklerimizi koruma ve geliştirmeye gayret eder.

Hareket çevresinde Nurettin Topçu yanında Kemal Tahir, hatta Necip Fazıl’dan etkilenmiştir.  İlk kaynakların Türk yorumları geleneğine Doğan’ı da ekleyebiliriz. Ben onun Ankaralılığını, kimseye eyvallah etmeyen, ihsan beklemeyen, kendi evini kendi yapan tutumunu çok değerli bulurum. O kitapla, yazıyla, fikirle varoluşunu kuran bir isim; Allah ömür ve sağlık verdikçe zaten kendisi sürekli eser vermeye devam edecektir.

İbrahim Halil Çelik:  Ben, D. Mehmet Doğan’ ı Ulu Caminin avlusunda bulmuştum; Urfa’da ulu bir gönlü. Yeni yüzyılın kültür adamı hakikaten solda paradigmanın iflasını yazan Fikret Başkaya’ya karşı Batılılaşma İhaneti ile Ercan Yıldırım’ın dediği gibi Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Girişin ikinci cildini mutlaka yazmalıdır. İnsanların konuşması için kelimeye nasıl ihtiyacı varsa gönülleri fethetmek için de o kamusun içinde hem gönlü hem de aşkını elde edebilmek için kelimelerini seçmesi gerekir yani İbrahim Ulvi Yavuz abinin uzun bir zamandan sonra D. Mehmet Doğan’ın yanında yer alması bizleri mutlu etmiştir. Mehmet Doğan’a hayırlı ömürler diliyorum.

Mehmet Nezir Gül: Mehmet abiye saygılarımızı hürmetlerimizi sunarak sözlerimize başlayalım vefa anlamında Mehmet abimiz hakikaten kıymetlidir Duruşu olan duruşunu bozmayan bir adam bir insan yıllardır istikamet üzere yazan çizen konuşan bir insan olarak hakikaten bizim için ufuk açıcı hizmetler sürdürmekte bir diğer özelliği sistem eleştirisini yakinen yapması bunu hiç çekinmeden yapması yanlışlıklara karşı mücadelesini çok açık ve net bir şekilde vermesi mücadelesini verirken hiçbir şeyden çekinmemesi bizim gördüğümüz insan elbette ürktüğü çekindiği noktalar olsa bile ama kınayanların kınamalarından korkmadan çekinmeden yapması bir ayeti hatırlatıyor.

Teşkilatçı Mehmet abimiz bu da ayrı bir şeye vurgulandı yani TYB’yi kurmak bu güne kadar getirmek gücünü karizmasını koruyarak günümüze kadar getirebilmek bunu devam ettirmek hakikaten çok anlamlı kendisine bu yönüyle de müteşekkiriz.

Nuran Altunbaş: Mehmet beyin burada bilmediğim yönlerini de öğrenmiş oldum herkese teşekkür ediyorum. Şimdi burada ilim adamlarımız var, onlar D. Mehmet Doğan beyin yazılarını lügatlarını kendi ifadeleriyle anlattılar bizlerde istifade etmiş olduk. Ben Doğan beyi sizlerden biraz daha geç tanıdım, sizler bir çok özelliğinden bahsettiniz ama ben bir özelliğinden bahsetmek istiyorum, konuşmalarında mutlaka ki orada bir şeye vurgu yapar o da; Tacettin Dergahının hemen yanında Hacettepe Üniversitesinin daha sonra yapılan bir binası var o binaya vurgu yapar açık söylemek gerekir de bende böyle zaman zaman düşünürdüm kendi kendime ya neden bu kadar ısrar neden, yapılmış koskoca bina.

D. Mehmet Doğan bey ısrarla bu yakışmadı hatta daha da ileri giderek zaman zaman “yıkılması gerekir” diye ifade ediyor ama şunu düşündüm eğer Mehmet Doğan bey o binaya yıkılsın demeseydi mutlaka ki oraya daha çok bina eklenecekti ve de biz kendinin de arkadaşların da ifade ettiği gibi geleneklerimizi göreneklerimizi aynı zamanda maneviyatımızda yitirmiş olurduk bunu belirtmek istedim. Ülkemiz önemli sıkıntılı süreçlerden geçti; Ne kadar savrulsak da Mehmet Doğan gibi değerlerimiz ve TYB gibi kurumlarımız bu savrulmayı çalışmalarıyla önüne geçtiler.

Dr. Mehmet Sılay: Benden önce konuşan arkadaşlar, D. Mehmet Doğan’ın siz dostları bir çok yönünü anlattınız. Bir gün, otobüse bindik bizi Cihan Balcı İskilipli Atıf’a götürüyor. Yoldayken bir telefon geldi bir yere davet ediyorlar beni, bir ülkeye gidelim diye. Tamam dedim geliyorum, dediler ki iki kişi daha var mı gelecek var dedim kim dediler dedim Şükrü Can bir de D. Mehmet Doğan. İkisine de söyledim tamam dediler gideceğimiz yer Kaşkar İslâm devletiydi. Doğu Türkistan idi ve gittik. Aynı sene üç yere beraber seyahat ettik. Değerli arkadaşlar bir insanı tanımak istiyorsanız yolculuk yapın denir ya, D. Mehmet Doğan ile bir ço seyahatimiz oldu. O, yazdıklarıyla, konuştuklarıyla, hal ve davranışlarıyla ve vefasıyla gerçekten çok değerli bir insan.

Programın sonunda D. Mehmet Doğan da yaptığı konuşmada; “Bugün burada tanışıklığımızın elli yılını aşmış çok eski, kadim dostlarım, yaşdaşlarım var; genç arkadaşlarım da var. Bu bakımdan buradaki hazirunu çok bereketli görüyorum. Burada bulunmanızdan dolayı hepinize teşekkür ediyorum. İnsanların böyle dostlarının olması, vefalı dostlarının olması büyük bir kazanç. Bu yaşa kadar en büyük kazancımız işte bu dostlarımızın olmasıdır. Onlar bizimle ilgili her şeyi güzel gördükleri için de güzel şeyler söylediler. Allah hepsinden razı oldun.” dedi.

Yazı hayatına 1970’li yıllarda başladığını ve ilk şiirinin lise yıllarında 1967 yılında yayınlandığını söyleyen Doğan ilk zamanlar; Sinema, edebiyat ve tiyatro eleştirileri yazdığını ama daha sonra çeşitli günlük gazetelerde fikir ve siyaset ağırlıklı yazılar yazdığını belirtti.

TYB’nin kurulma çalışmaları ve amacına ilişkin de konuşan D. Mehmet Doğan; “Kuruluş aşamasında çok emeğimiz olmasına rağmen başkan olmak istemedim. Çünkü yazı çizi işlerini sürdürmek istiyordum. Ama arkadaşlar başkanlık görevini bana tevdi ettiler, ben de bunu bir nöbet olarak gördüm. O zamanlar TRT Genel Müdür danışmanıyım. Ben de, iki yıldır gelir geçer diye düşündüm.  Nöbeti aldıktan sonra bir de baktım ki; bırakmak doğru değil. Buna şu anlamda söylüyorum; tekerleği çevirmeye başlamışsınız, Arızalı yollar ve zor şartlar karşısında onu gerçekten hareketli hale getirmek gerekiyor ve taliplisi de yok. Çünkü sıfırdan kurulmuş bir kurum siyasi ve mali desteği de yok. İşte dokuzuncu genel kurul geldiğinde arkadaşlara başkanlığı bırakacağımı söyledim, listeden ismimi çıkardım ama arkadaşlar listeye ismimi dahil ettiler ve görevi kabul etmek durumunda kaldık.  Bu arada TRÜK üyeliği söz konusu olunca, TYB emanetini benden sonraki arkadaşıma devrettim. Ama, TRÜK döneminde de daha sonraki zamanlarda da benden sonra başkan olan herkese,  TYB’ne gereken ilgiyi gösterdim, destek verdim.” diye konuştu.

TYB Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, TYB İstanbul Şube Başkanı Mahmut Bıyıklı ve Özel Çağrı Okulları adına da Kadir Kaya; D. Mehmet Doğan’a tablolardan oluşan çeşitli hediyeler sundukları programda katılımcılara pasta ve meyve ikramında bulunuldu.

Mahmut Erdemir