İsmet Özel, çağdaş Türk şiirinin önemli temsilcilerinden biridir. Sadece Türk şiirine değil, Türk düşüncesine de bir katkı sağlamıştır.
Şiir, İsmet Özel için hayatî bir şeydir. Şiirsiz bir hayatın insan hayatı olmadığını düşünür. Ona göre, şiir, insan hayatının neye değdiği ile birebir irtibatlı bir şeydir.
İsmet Özel, "Halkın var oluş şartlarını, yaşama hakkını, özlemlerini, korkularını ve dünyaya bakış tarzını şiirin dokusu haline getiremeyen, halkın var oluşu ile kendi var oluşu arasındaki ilintiyi birinci mesele olarak almayan şairin herhangi bir atılım gerçekleştiremeyeceğine" inanır. Özel'e göre, şiir, Batı dünyasında ilaç, bizde ise gıdadır. Ve Türk şiiri, daima bu milletin gıdası olmuş, en zor günlerinde milletimizin elinden tutmuştur. İsmet Özel, bir yandan şiirini örerken, bir yandan da dünya karşısındaki duruşunu/durumunu belirler. Ona göre; insan olmanın ince ve basit özellikleri her geçen gün ortadan kalkmaktadır ve modern zamanlar adeta hayatın içini boşaltmıştır. Bir yandan "yalnızlıktan kurtuluşum, modern insan olmaktan kurtuluşum sayılır" demekte; bir yandan da "doğuştan getirmedim, doğadan aldım" dediği bir koruma duvarının içinde/arkasında yaşamaktadır.
İsmet Özel şiirini ve düşüncesini besleyen kaynaklardan biri de işte bu tutumudur.
Dergâh Yayınları, İbrahim Tüzer'in dört yıllık bir çalışma sonucunda ortaya çıkardığı İsmet Özel: Şiire Damıtılmış Bir Hayat isimli eserini Şubat 2008'de yayınlandı.
İbrahim Tüzer, bu çalışması sırasında İsmet Özel ile uzun soluklu söyleşiler de gerçekleştirmiş; hem kendi görüşlerini, hem de İsmet Özel'in verdiği cevapları bir araya getirme imkânı bulmuştur.
Bu kitabı özgün kılan özelliklerden biri de, İsmet Özel'in ilk şiirinden son şiirine kadar sürdürdüğü "sahicilik arayışını" çarpıcı bir şekilde ortaya koymasıdır.
608 sayfalık kitap, İsmet Özel'in kaleme aldığı takriz yazısı ile açılır. Takrizde geçen şu cümleler, bir anlamda eserin de durduğu yeri gösteriyor: "İbrahim Tüzer'in yazdıklarının, hakkımda daha önce yazılmış olanlardan ciddi farkı var: Bu kitap benim neye müteallik şeyler söylediğimi izah etmiyor. Öncekiler bu konuda hep 'aklı evvel' konumunu benimsemekten perva etmedi. Tüzer ise, İsmet Özel okuru olmaktan gocunmadığını 'sarih' bir biçimde beyan etmektedir. Bu kitap daha önce hakkımda yazılanların tümünün hilafına benim söylediklerimin bir şeye taalluk ettiğini gösteriyor."
Kitap dört ana bölümden oluşur. Bir de her bölümün içinde farklı başlıklarla oluşturulmuş maddeler var.
Birinci bölüm, İsmet Özel'in 'hayatını, edebi görüşlerini ve yayın faaliyetlerini' içine alıyor. İkinci bölüm 'şiirleri', üçüncü bölüm 'şiirlerin tema, içerik ve yapı bakımından incelenmesi', dördüncü bölüm ise 'şiirlerinde dil ve üslup' başlıklarından oluşur.
Tablolarla zenginleştirilen metinler, adeta İsmet Özel şiiri için bir okuma kılavuzu haline gelir. Sözgelimi 'şiirlerde yer alan seslerin kullanım sıklığı' başlıklı tabloda, İsmet Özel'in 1954 ile 2006 yılları arasında kaleme aldığı şiirlerde geçen harfler tek tek sayılmıştır. Kış şiirinden Hişt Baksana şiirine kadar, İsmet Özel; A harfini 20.548, E harfini 14.875, İ harfini 13.147, R harfini 12.827, N harfini 12.635, L harfini 10.289, K harfini 8.890... kez kullanmış. İster istemez "bunlar ne işimize yarayacak" diye soruyoruz. Sözdizimi içerisinde yer alan seslerin, metnin bütününde anlamla kurduğu derin ilişkiye dikkat çeken Macar Dilbilimci İvan Fonagy, T, K ve R seslerini "saldırgan sesler" olarak adlandırmaktadır. Macar dilbilimciye göre, İ harfinin 'aydınlık', U harfinin 'karanlık', L harfinin 'yumuşak' olması gibi, her harfin/sesin bir anlamı/karşılığı vardır. Mesela İsmet Özel, yirmi üç yaşında yazdığı Evet, İsyan şiirinde en çok T, K ve R harflerini kullanmış.
Kitap, bunun gibi birçok zenginliğe, sürprize, inceliğe, yeni tekniğe ev sahipliği yapar. Kitabın yazarı İbrahim Tüzer de 'sözün özeti' bölümünde, "Özel'in şiir metinlerine alışılagelmiş bir tarzda bakmak ve onları klâsik şiir çözümleme yöntemleri ile tahlil etmek, çoğu zaman istenilen sonuca ulaşmayacaktır. Modern şiir üzerine düşünme biçimleri geliştikçe, İsmet Özel'in şiirleri de daha net anlamlandırma imkânı bulmuş olacaktır" demektedir.
"Sanat eserleri olmasaydı, dünya asla mekânımız olmazdı" diyen, hayatındaki tüm açılım ve yönelimi şiir merkezli yaşayan, şiire emek vermeyi asli vazife sayan bir şairin; ancak böyle geniş oylumlu ve titiz bir çalışmayla değerlendirilebileceğini düşünüyoruz.