SELÇUKLU'DA VE OSMANLI'DA RAMAZANLAR
Tarihçi Prof. Dr. Mikail Bayram Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi’nin dijital platformlarda yaptığı Ramazan Söyleşilerine konuk oldu:
Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi’nin, Koronavirüs salgını sebebiyle sosyal mesafe uygulaması ve sokağa çıkma kısıtlamalarına gidilmesi sebebiyle Youtube, facebook, instagram gibi dijital uygulamalar üzerinden düzenlediği Ramazan Sohbetlerinin üçüncüsünde Tarihçi Prof. Dr. Mikail BAYRAM “Selçuklu'da ve Osmanlı'da Ramazanlar” konusunu anlattı.
“Selçuklu'da ve Osmanlı'da Ramazanlar” geleneksel Ramazan örneklerimizdendir. Gerek Selçuklularda gerekse Osmanlılarda Ramazanlar Allah’a kulluk görevinin yerine getirildiği özel günler olarak idrak edilmiştir.
Prof. Dr. Mikail Bayram “Büyük Selçukluların İslamla tanış olan Türklerin dine ısındırılmaları hususunda nasıl bir politika izlediklerini” izah ederek konuya giriş yaptı.
Ebul Muali Cüveyni’nin fikirleri arasındaki farklılığın nedenlerini anlatıp, Melikşah’ın huzuruna gündelik kıyafetle geliş nedenini tarihsel bir bakışla ve akıcı bir uslula paylaştı.
Türklerin Oruc tutmak hususunda zorlanmadılar. Devlet Müslümanların dini yaşamaları için kolaylaştırırlardı. Necmüddin-i Daye‘nin Mirsatü’l-ibat adlı eserinde buna uygun açıklamalar görülür.
Devlet merkezi olan Konya Selçuklular döneminde Halıkndini yaşayışına müdahaleleri kontrol ediyor bu konuda Evhadüddin-i Kirmani bu konularda müfettiş gibi bir rol oynamıştır. Ramazanların idrak edildiği günlerde ibadet yoğun bir ortamda eda edilirdi. Saray ve çevresi hazırlıklar yapar halk gündüz işleri ile meşgul olur vaaz ve nasihatler dinlenir, Kur’an tilavetleri yapılır, medreseler bu dönemde hatimler indirir ve akait gibi konularda irşat faaliyetleri yapardı.
Osmanlılarda da gelenek bozulmamıştır. Ayrıca Selçuklu ve Osmanlılarda devlet adamları devletin yapılanmasında ulema ile iyi ilişkiler kurmakta ve halkın doğru din öğrenmesi hususunda yönlendirilmesini ilim adamlarından istiyorlardı. Şehirlerde eğlenceler olur, devlet adamları bu gösterilere katılarak halka rehberlik ederlerdi.
Din görevlileri dini hayatın destekleyicisidir. Bu konuda Sultanlar Danışmanlık Hizmetleri alıyorlardı. Anadolu Selçukluları zamanında ve Büyük Selçuklular zamanında Anadolu halkının daha doğrusu Türk halkının ne şekilde yeni bir dinle tanıştıklarını bir çeşit halk eğitimi gördükleri bilinmektedir. Gördükleri eğitimi hayatlarında uyguluyorlardı.
“ insanların tarihten ibret alınması gerekir” derler zaten tarih bir ibret levhasıdır. İnsanlar kendilerine bir doğru yol bulsunlar diye tarihte ilgilenirler. Günümüzde de yöneticilerimizin böyle danışmanlık hizmetlerine ihtiyaçları var. Bunları her zaman hatırımızda bulundurmalıyız. Bu vesile ile tüm Müslümanların Ramazanının mübarek olmasını diliyor, önümüzdeki Bayram huzur içerisinde idrak etmemizi Allah’tan niyaz ediyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.