Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi'nin 2014 Kültürel Etkinlikleri kapsamında, Konya İl Halk Kütüphanesi'nde "İran Türkmenleri ve Mahtum Kulu Firaki" başlıklı program gerçekleşti. Doç. Dr. Ali Temizel, İran'ın, Türklerin tarih boyunca yaşadıkları en önemli coğrafyalardan biri olduğunu hatırlatarak, "Türkmenler, on birinci yüzyılda Oğuzların batıya göçünden sonra geride bırakılmış boylardan meydana gelen Türk topluluğudur. İran topraklarında hüküm süren Gazneliler ile Selçuklular arasında 1040 yılında meydana gelen Dandanakan Savaşında Gaznelilerin yenilmesinden sonra İran kapıları tamamen Türklere açılmıştır. Yirminci yüzyılın başına kadar yaklaşık 1000 yıl süreyle Türkler, İran'da egemen güç olarak kaldılar, bu süreç içerisinde İran topraklarında arka arkaya Selçuklular, İlhanlılar, Celayirliler, Timurlular, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler, Afşarlar ve Kaçarlar yönetimde bulundular" dedi. Türkmenlerin yaşadığı, Türkmensahra hakkında da bilgi veren Temizel şunları kaydetti: Günümüzde İran'da Türkmen Sahra adında bir eyalet bulunmasa da batıda Hazar Denizine, doğuda Bocnurd'a, güneyde Esterabad'a ve kuzeyde Türkmenistan'a kadar uzanan İran'ın Golistan, Kuzey Horasan ve Horasan-ı Rezevî eyaletlerinin bir bölümünü içine alan coğrafyaya Türkmen Sahra denir. İran'ın kuzeydoğusunda ve nüfusunun çoğu Türkmenlerden oluşan bir bölgedir.

İran'daki Türkmenlerin nüfusu konusunda belli bir resmi kaynak yoktur, ancak İran Türkmenlerinin Nüfusu 3 milyon civarında olarak söylenmektedir. İran Türkmenleri, Sünni ve Hanefi mezhebine bağlı olup Türkiye Türkçesine en yakın konuşma lehçesine sahip Türklerdendir.

FİRAKİ VE TÜRKMEN SAHRA

Türkmen Sahra'nın, Türkmenlerin önemli şairi Mahtum Kulu Firaki'nin de doğup, büyüyüp yaşadığı ve bugün de bağrında sakladığı önemli bir bölge olduğunu işaret eden Temizel, "Milletlerin ve devletlerin var oluşlarından itibaren onların devamlılıklarını sağlayan bazı unsurlar vardır. Bunlardan biri de bir milletin bağrından çıkmış, milletinin değerlerini, yaşantısını, inancını, folklorunu, töresini, geleneklerini, duygu ve düşüncelerini kendi sanat ve edebi eserlerinde, şiirlerinde muhafaza eden şairler, filozoflar, düşünürler, yazarlar, devlet adamları ve benzeri önderlerdir. Mahtum Kulu Firaki de Türkmen Sahra' da yaklaşık 250 yıldır, Türkmenler ve bölgenin diğer insanları için bir abide olmaktadır. Zira Türkmen ileri gelenlerinin, "Biz Türkmenlerin bugüne kadar kendi dilimizi, kültürümüzü ve dinimizi kaybetmeden yaşamışsak, bunda en büyük etken Mahtum Kulu Firaki olmuştur" sözleri bunu en iyi şekilde açıklamaktadır" diye kaydetti.

2014, MAHTUM KULU FİRAKİ YILI

Doç. Dr. Ali Temizel'in konuşmacı olduğu programa TYB Konya Şube Başkanı M. Ali Köseoğlu'nun yanı sıra, Yazma Eserler Bölge Müdürü Bekir Şahin, Büyükşehir Belediyesi Basın Halkla İlişkiler Daire Başkanı Ahmet Köseoğlu, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ortaçağ Tarihi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Demirci, Konya Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü, akademisyenler, yazarlar ve öğrenciler katıldı. Programın sonunda Temizel'e, TYB Konya Şubesi adına katılım belgesini Bekir Şahin takdim etti. Temizel'e katılımından dolayı teşekkür eden TYB Konya Şube Başkanı M. Ali Köseoğlu da, 2014 yılının Mahtum Kulu Firaki yılı olması hasebiyle, bu programı Konya'da düzenlemiş olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.