Türk Dil Kurumu'nun gazeteciler için hazırladığı 'Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu'nda günlük hayatta sıkça kullanılan yabancı kelimenin Türkçe karşılığı yer alıyor. Buna göre first lady'ye 'başbayan', basketbola 'sepet topu', finanseye 'akçalanmış', zappinge ise 'geçgeç' denilecek.

Türk Dil Kurumu (TDK), medya çalışanları için 'Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu' hazırladı. Kılavuzda, iletişim araçlarında ve günlük yaşamda sıkça kullanılan yüzlerce yabancı kelimenin Türkçe karşılığı yer alıyor. Kılavuzda, first lady'ye 'başbayan', basketbola 'sepet topu', badmintona 'tüytop', zappinge 'geçgeç', ajandaya 'andaç', idealiste 'ülkücü', finanseye ise 'akçalanmış' denilmesi öngörülüyor.

TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, bir konferans için geldiği Adana'da, medya çalışanları için bastırılan 50 bin kitapçılığın dağıtımını Anadolu Ajansı Adana Bölge Müdürlüğü'nde başlattı. Her dilde yabancı kökenli sözcükler bulunduğunu belirten Akalın, Türkçenin de başka dillerden söz aldığı gibi onlara sözler verdiğini vurguladı. Eklemeli bir dil olan Türkçenin diğer dillerin yaşadığı sorunlardan fazlasını yaşadığını söyleyen Akalın, "Çok fazla yabancı kelime kullanımı zaman içinde o sözlerin Türkçe karşılığının bile unutulmasına yol açıyor. Örneğin, son yıllarda çok sık kullanılan trend sözünün Türkçede eğilim, yönelim, yönelme, doğrultu, gelişme yönü, tarz gibi tam 56 karşılığı var." dedi. Akalın, gazetecilerin, kullandıkları Türkçe sözcüklerle topluma örnek olması gerektiğini işaret ederek, hazırladıkları kılavuzda kısaltma işaretlerine de yer verdiklerini bildirdi. TDK Başkanı, kılavuzda yer almayan, ancak yazı dilimize girme eğilimindeki yabancı kökenli sözleri, katki@tdk.org.tr adresine duyarlı herkesin bildirmesini istedi.

TDK'nın kuruluşundan bu yana yürüttüğü yabancı kökenli terimlere karşılık bulma çalışmasının sonucunda ortaya konulan 87 bilim dalındaki yaklaşık 190 bin terim TDK'nın http://tdk.org.tr adresindeki Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü'nde yer alıyor.

Kılavuza göre, iletişim araçlarında sıkça kullanılan ve Türkçe karşılığı bulunan diğer yabancı sözcüklerden bazıları şöyle: Asparagas 'uydurma', avans 'öndelik', voleybol 'uçan top', banknot 'kağıt para', afiş 'ası', aktivite 'etkinlik', aktüel 'güncel', aspiratör 'emmeç', amblem 'belirtke', ambulans 'cankurtaran', amortisman 'yıpranma payı', fabrika 'üretimevi', anarşi 'kargaşa', arşiv 'belgelik', atölye 'işlik', türbülans 'burgaç', baypas 'köprüleme', otizm 'içeyöneliklik', ipotek 'tutu', fuel oil 'yağ yakıt', garanti 'güvence', depozito 'güvence akçesi', fitness 'sağlıklı yaşam', etik 'töre bilimi', CD 'yoğun disk', terörist 'yıldırıcı'. Adana, aa

Zaman 07 Mayıs 2008, Çarşamba